Uiterwaarden Lek

Fotoimpressie

 

Beschrijving

Het gebied Lekuiterwaarden betreft delen van de uiterwaarden van de Lek tussen Vianen en Schoonhoven. Het uiterwaardengebied ligt deels in de provincie Utrecht en deels in de provincie Zuid-Holland.

    • Willige Langerak (noordoever)
    • schiereiland De Bol (Noordoever)
    • schiereiland De Horde (noordoever)
    • de Koekoeksche Waard (zuidoever)
    • Kersbergsche- en Achthovensche uiterwaarden (zuidoever) met reservaat De Luistenbuul

De Bol is een rivierduin en een aardkundig monument.  Het is een prachtig natuurlijk eiland wat met een strekdam vastligt aan de Lekdijk. Ook de Koekoekswaard bestaat voor een deel uit een grote rivierduin. Alle deelgebieden zijn gelegen in een binnenbocht van de rivier waar oeverwallen en rivierduintjes zijn ontstaan. Er is een grote variatie in reliëf en hoogteligging met verschillende bodemtypen. Het rivierduin bestaat uit zandafzettingen.

De zandafzettingen vormen het biotoop voor stroomdalgraslanden. De lager gelegen bodems met een hoger aandeel klei vormen het biotoop voor glanshaverhooiland (bevat hooilanden met bloemrijke vegetaties van het glanshaververbond).

Deze natuurgebieden zijn typische voorbeelden van stroomdalgraslanden langs de Lek. Op de hogere, zandige delen groeien kenmerkende stroomdalplanten waaronder enkele zeldzame soorten. Op de lagere delen bevinden zich graslanden met een vochtige milieu met poelen, sloten en kleiputten. In de Willige Langerak zijn moerassige gedeelten aanwezig.

De Lek is een getijderivier (de Lek heeft een open verbinding met zee via de Nieuwe Waterweg) waarbij de waterpeilschommelingen worden bepaald door eb en vloed en door de onregelmatige afvoer van de rivier gedurende het seizoen. Bij hoog water in de rivier overstromen de uiterwaarden. Daarbij worden klei en zand afgezet. Zand en klei wordt afgezet in de laagste delen, op de hoogste delen wordt vooral zand afgezet, bij zeer hoge waterstanden. Hierdoor ontstaan kenmerkende rivierduinen.

 

Flora & Fauna

In de stroomdalgraslanden (vooral de Koekoeksche Waard) vinden we populaties van veldsalie en brede ereprijs met daar tussen zeldzamere soorten voorjaarsganzerik, walstrobremraap, distelbremraap, bevertjes, ruige weegbree, grote tijm en goudhaver. Op de Koekoesche Waard komen relatief veel konijnen voor. De graslanden in de uiterwaarden zijn vooral in de winterperiode van belang als foerageergebied voor watervogels als eenden, ganzen en zwanen. Tussen de hooilanden vindt men oude perceelscheidingen in de vorm van meidoorn. Meidoornscheidingen vinden we ook op de Kersbergsche- en Achthovensche uiterwaarden.

De Luistenbuul is een klein reservaat in de Kersbergsche en Achthovensche waar vroeger de zeer zeldzame Paardenhoefklaver voorkwam. Helaas nu in Nederland niet meer te vinden. Tevens bloeit er in de zomermaanden de kleine pimpernel.

De Willige Langeraks is  een belangrijk stroomdalgraslandreservaat met dezelfde soorten zoals eerder genoemd bij de Koekoesche Waard.  Hier vinden we vogels zoals zomertaling, porseleinhoen, scholekster, grutto, tureluur, blauwborst en rietzanger.

Op het vlakbij gelegen schiereiland De Bol is vinden we veel geoorde zuring, kruisdistel, sikkelklaver, muurpeper en zacht vetkruid.  Zo zijn er nog  bewegende rivierduinen aanwezig waar prachtige planten op groeien en bloeien. Door de stroming in het water ontstaan er steile oeverranden waar ijsvogels en oeverzwaluwen kunnen broeden en insecten zoals bijen en wespen nestelen.  Op het schiereiland De Horde groeien soorten zoals riet, kattenstaart en wilgen.